Για την υλοποίηση της στρατηγικής της για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η Κομισιόν παρουσιάζει δύο προτάσεις που στοχεύουν στην καλύτερη προστασία των καταναλωτών που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές ανά την ΕΕ και στην παροχή βοήθειας στις επιχειρήσεις για να επεκτείνουν τις διαδικτυακές τους πωλήσεις.
Ένας από τους πυλώνες της στρατηγικής για την ψηφιακή αγορά είναι η διασφάλιση καλύτερης πρόσβασης για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις σε διαδικτυακά αγαθά και υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αναπτύσσεται, αλλά το πλήρες δυναμικό του παραμένει αναξιοποίητο τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές στην Ευρώπη: μόνο το 12 % των εμπόρων λιανικής της ΕΕ πωλούν μέσω του διαδικτύου σε καταναλωτές άλλων χωρών της ΕΕ, ενώ είναι τριπλάσιο το ποσοστό των εμπόρων (37 %) που πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις εντός της χώρας τους. Ομοίως, μόνο το 15 % των καταναλωτών πραγματοποιεί αγορές μέσω του διαδικτύου από άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ είναι τριπλάσιος σχεδόν ο αριθμός εκείνων που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές (44 %) από τη χώρα τους.
Η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα δύο προτάσεις: η πρώτη αφορά την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου (π.χ. τη μετάδοση μουσικής σε συνεχή ροή) και η δεύτερη τη διαδικτυακή πώληση αγαθών (π.χ. τη διαδικτυακή αγορά ενδυμάτων). Οι δύο προτάσεις θα αντιμετωπίσουν τα κύρια εμπόδια για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο εντός της ΕΕ: τον νομοθετικό κατακερματισμό στο τομέα του δικαίου των συμβάσεων των καταναλωτών, που έχει ως συνέπεια υψηλό κόστος για τις επιχειρήσεις – ειδικά τις ΜΜΕ – και χαμηλή εμπιστοσύνη των καταναλωτών όταν πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές από άλλη χώρα.
Ο Andrus Ansip, Αντιπρόεδρος αρμόδιος για την ψηφιακή ενιαία αγορά, δήλωσε σχετικά:
«Όταν ο καταναλωτής καταφορτώνει μια ταινία ή ένα τραγούδι, αυτό πρέπει να λειτουργεί. Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να τερματίζει τη σύμβαση και να αποζημιώνεται. Οι σημερινές προτάσεις θα προσφέρουν περισσότερα δικαιώματα στους καταναλωτές που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές – θα τους επιτρέψουν να απολαμβάνουν με πλήρη ασφάλεια προϊόντα και υπηρεσίες από άλλες χώρες της ΕΕ. Οι επιχειρήσεις, ιδίως οι μικρότερες, θα μπορούν να αναπτυχθούν σε διασυνοριακό επίπεδο με μικρότερο κόστος, καθώς θα ισχύει ένα κοινό σύνολο ενωσιακών κανόνων αντί για ένα συνονθύλευμα εθνικών νόμων. Σήμερα η ψηφιακή ενιαία αγορά είναι καθ’ οδόν, βελτιώνοντας την καθημερινή ζωή των ατόμων, καθώς η ψηφιακή τεχνολογία βρίσκεται παντού».
Η επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, Věra Jourová, δήλωσε τα εξής:
«Οι σημερινές προτάσεις θα προσφέρουν μεγαλύτερο αίσθημα εμπιστοσύνης στους καταναλωτές για να πραγματοποιούν διασυνοριακές αγορές και θα απλουστεύσει τη διαδικασία για τις επιχειρήσεις, ειδικά τις ΜΜΕ, που πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις ανά την Ευρώπη. Το διαδίκτυο έχει άρει τους τεχνολογικούς φραγμούς για την ψηφιακή ενιαία αγορά· με τις προτάσεις για τις ψηφιακές συμβάσεις θέλουμε να άρουμε και τους νομικούς φραγμούς. Η εναρμόνιση των συμβατικών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ θα διευκολύνει την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου αλλά και αγαθών ανά την Ευρώπη. Οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από απλούς και εκσυγχρονισμένους κανόνες· οι επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου, καθώς και από φθηνότερους και απλούστερους τρόπους επέκτασης των δραστηριοτήτων τους, γεγονός που, με τη σειρά του, θα προσφέρει στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές σε ανταγωνιστικές τιμές».
Η άρση των εμποδίων που οφείλονται στις διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων των κρατών μελών θα ωφελήσει συνολικά την ευρωπαϊκή οικονομία. Πάνω από 122 000 επιχειρήσεις της ΕΕ αναμένεται να αρχίσουν να πραγματοποιούν πωλήσεις σε άλλα κράτη μέλη· κατά συνέπεια, ο συνολικός αριθμός των καταναλωτών που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές από άλλες χώρες της ΕΕ θα μπορούσε να ανέλθει σε 70 εκατομμύρια. Η αλλαγή αυτή θα ανοίξει νέες αγορές, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), θα αυξήσει τον ανταγωνισμό και θα συμβάλει στην οικονομική μεγέθυνση: οι χαμηλότερες τιμές καταναλωτή αναμένεται ότι θα ενισχύσουν την κατανάλωση στην ΕΕ κατά 18 δισ. ευρώ και ότι το ΑΕΠ της ΕΕ θα αυξηθεί κατά 4 δισ. ευρώ σε σχέση με το σημερινό επίπεδο.
Οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από υψηλότερο επίπεδο προστασίας και από ευρύτερο φάσμα επιλογής προϊόντων, σε πιο ανταγωνιστικές τιμές:
Αντιστροφή του βάρους της απόδειξης: για παράδειγμα, αν ένας Ιταλός καταναλωτής διαπιστώσει σήμερα ότι ένα προϊόν που είχε αγοράσει διαδικτυακά πριν από περισσότερους από 6 μήνες είναι ελαττωματικό και ζητήσει από τον πωλητή να το επισκευάσει ή να το αντικαταστήσει, μπορεί να υποχρεωθεί να αποδείξει ότι το εν λόγω ελάττωμα υπήρχε τη στιγμή της παράδοσης. Χάρη στους προτεινόμενους νέους κανόνες, καθόλη τη διετή περίοδο εγγύησης, ο καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει επανόρθωση, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να αποδείξει ότι το ελάττωμα υπήρχε τη στιγμή της παράδοσης.
Σαφή και συγκεκριμένα δικαιώματα για το ψηφιακό περιεχόμενο: για παράδειγμα, ένας καταναλωτής που καταφορτώνει ένα παιχνίδι που δεν λειτουργεί σωστά μπορεί επί του παρόντος να λάβει ως αποζημίωση μόνο έκπτωση για να καταφορτώσει άλλα παιχνίδια στο μέλλον. Με την προτεινόμενη οδηγία, οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν την επίλυση τέτοιου είδους προβλημάτων και, σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό ή δεν γίνει σωστά, θα μπορούν να επωφελούνται από μείωση της τιμής ή να λύουν τη σύμβαση και να αποζημιώνονται πλήρως.
Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να παρέχουν ψηφιακό περιεχόμενο και να πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις αγαθών στους καταναλωτές σε ολόκληρη την ΕΕ, με βάση το ίδιο σύνολο συμβατικών κανόνων.
Ασφάλεια δικαίου και περιβάλλον φιλικό προς τις επιχειρήσεις: σήμερα, οι επιχειρήσεις πρέπει να αφιερώνουν χρόνο και χρήμα για να προσαρμόζονται στους κανόνες του δικαίου των συμβάσεων που ισχύει στα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιούν πωλήσεις. Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, οι επιχειρήσεις δεν θα χρειάζεται πλέον να αντιμετωπίζουν αυτόν τον κατακερματισμό: θα μπορούν να παρέχουν ψηφιακό περιεχόμενο ή να πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις εμπορευμάτων στους καταναλωτές όλων των κρατών μελών με βάση το ίδιο σύνολο βασικών συμβατικών κανόνων.
Εξοικονόμηση κόστους για τις επιχειρήσεις: οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σήμερα πρόσθετη εφάπαξ δαπάνη ύψους 9 000 ευρώ για την προσαρμογή τους στο δίκαιο περί συμβάσεων κάθε νέου κράτους μέλους στο οποίο επιθυμούν να πραγματοποιούν πωλήσεις. Με τους νέους κανόνες που θα ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΕ, μια επιχείρηση θα μπορούσε να εξοικονομήσει έως και 243 000 ευρώ, αν επιθυμούσε να πραγματοποιήσει πωλήσεις και στις 27 άλλες χώρες της ΕΕ.
